آیا هیپنوتیزم در خواب موثر است؟ | امکان یادگیری در خواب

یکی از موضوعات بسیار بحث برانگیز در دنیای هیپنوتیزم این است که آیا اگر فردی در خواب کامل باشد و هوشیاری او از عالم فیزیکی قطع شده باشد هنوز هم قادر به دریافت تلقینات هیپنوتیزمی است یا خیر؟ آیا اصلا هیپنوتیزم در خواب و یا تلقین در خواب ممکن است؟

هنوز بر سر جواب این سوال در بین روانشناسان و هیپنوتراپیست ها بحث است. برخی می گویند خیر ولی تحقیقات جدیدتر نشان داده است که هیپنوتیزم در خواب با توجه به آزمایشات مختلف علمی و تجارب شخصی هیپنوتیزم شوندگان قابل انجام است.

طبق تحقیقات یکی از هیپنوتراپ های برجسته، حس شنوایی بر خلاف سایر حواس همیشه فعال است حتی زمانی که کاملا خواب هستیم. به همین دلیل است که حتی اگر در خواب عمیق باشیم کسی اسم ما را صدا کند به آن عکس العمل نشان داده و کم کم بیدار می شویم. گروهی از افرادی که به فایل های صوتی افزایش اعتماد به نفس در زمان خواب شبانه گوش داده بودند روز بعد نتایج شگفت انگیزی گرفتند.

شواهدی مبنی بر اینکه خودهیپنوتیزم در زمان خواب موثر است

تحقیق سال ۱۹۹۸ در مورد قدرت شنیدن در خواب

در آزمایشی که توسط محققین دانشگاه جان هاپکینز در سال ۱۹۹۸ انجام شده است به مغز گروهی از داوطلبان، الکترودهایی برای بررسی فعالیت مغزی به ویژه در ناحیه کورتکس متصل شد. توسط این الکترودها، دانشمندان سعی داشتند نواحی از مغز را شناسایی کنند که مربوط به حس شنیدن است. ولی آزمایش یک مرحله جلوتر رفت و قرار بر این شد که بررسی شود حس شنوایی و واکنش مغز در هنگام گوش دادن به فایل های صوتی مختلف در زمان بیداری، خواب سبک و خواب عمیق چگونه پاسخ می دهد.

نتیجه آزمایش این شد که مغز انسان نسبت به محرک های شنوایی حتی در زمان خواب هم آگاه است. البته در آن زمان بررسی نشد که آیا شخص قادر است چیزهای شنیده شده در زمان خواب را به یاد آورد.

تا اینکه تحقیقات جدیدتری صورت گرفت.

تحقیق سال ۲۰۱۲ در مورد یادگیری در خواب

آزمایشی که در سال ۲۰۱۲ در مورد یادگیری ناخودآگاه در زمان خواب (یادگیری در خواب) توسط محققان دانشگاه نورث وسترن انجام شد نشان داد که اگر کسی در حال یادگیری نواختن موسیقی باشد چنانچه آن قطعه موسیقی را دوباره در خواب گوش کند در بیداری قادر است دقیق تر آن را بنوازد.

در این آزمایش، دو گروه از داوطلبان تحت بررسی این موضوع قرار گرفتند به طوری که برای یک گروه در زمان خواب، بدون آنکه خود بدانند موسیقی پخش شد. آنها وقتی بیدار شدند آن قطعه موسیقی را بهتر از گروه دیگر یاد گرفتند و دقیق تر نواختند.

بنابراین از تحقیق بالا چنین نتیجه گیری می شود که مغز ما نه تنها در زمان خواب قادر به شنیدن است بلکه می تواند چیزهایی که شنیده است را به خاطر بسپارد.

تحقیق انجام شده در سال ۲۰۱۵ در مورد یادگیری در خواب

آزمایش جدیدتری در سال ۲۰۱۵ در مورد یادگیری در خواب به صورت ناخودآگاه، توسط محققی به نام مگان اسکودلاریا انجام گرفت. این مقاله در مورد نحوه کارکرد مغز در طی خواب در زمان شنیدن چیزهای مختلف است. آنها از دستگاه EEG برای ثبت فعالیت های مغزی استفاده کردند. با این کار سیگنال های الکتریکی که توسط مغز برای کمک به ارتباط سلولها تولید می شود رصد می شوند.

نتیجه این آزمایش چنین بود که مغز در طی خواب، خاموش نمی شود و به مرور و ذخیره اطلاعات به صورت حافظه مشغول است. حتی می توان گفت که مغز در حین خواب نسبت به زمانی که بیدار هستیم هم فعالیت بیشتری دارد. طبق این تحقیق، مغز اطلاعات شنیداری را در زمان خواب مانند بیداری پردازش می کند. علاوه بر آن، مغز نسبت به اطلاعات معنی دار واکنش نشان می دهد. جالب تر آنکه مغز در زمان خواب با اطلاعات حاوی کلمات، کلنجار هم می رود.

همه این تحقیقات نشان می دهد که وقتی ما خواب هستیم مغز ما نه تنها صداهای بیرونی را می شنود بلکه آن را پردازش و آماده واکنش می کند و حتی تصمیم گیری هایی بر مبنای آن انجام می دهد. پس می توان گفت که مغز در خواب فعال بوده و آماده یادگیری در خواب است.

ولی آیا فایل های صوتی خودهیپنوتیزم در زمان خواب موثر هستند؟

همانطور که قبلا گفته شد تاثیر خودهیپنوتیزم در خواب توسط برخی هیپنوتراپیست ها مقبول و توسط برخی دیگر رد شده است. ولی بررسی تحقیقاتی که در بالا به آن اشاره شد نشان می دهد که مغز در زمان خواب هم نسبت به محرک های شنوایی پاسخ می دهد. فایل های صوتی خودهیپنوتیزم هم نوعی اطلاعات شنوایی هستند و همچنان می توان از اثرات مثبت آن در زمان خواب بهره مند شد.