با تکنولوژی تصویربرداری از رویا چه قدر فاصله داریم؟

کسی نمی تواند وقتی خواب هستیم بفهمد چه خوابی دیدیم مگر اینکه بیدار شویم و بگوییم چه رویاهایی دیده ایم. اگر تکنولوژی آن قدر پیشرفت می کرد که امکان داشت به طور زنده خواب هر کس را توسط یک دستگاه به صورت فیلم مشاهده کرد شگفت انگیز می شد درست است؟

کنفرانسی که در سال ۲۰۱۸ در کالیفرنیا که سی و چهارمین کنفرانس سالانه بین المللی مطالعات مربوط به خواب بوده است خبرهای خوشی در این زمینه داشته است. یکی از پروژه هایی که در این کنفرانس مطرح شد تحقیقات Daniel Oldis که نویسنده رویابینی آگاهانه و مشاور خواب بود تحت عنوان رویاهای متحرک شده و آینده ثبت رویا بود. هدف این پروژه شناخت روش هایی برای ثبت محرک های حرکتی و رفتاری در طول رویا دیدن بود. او توانسته بود اطلاعاتی که از رویا دیدن یک خواب بیننده را توسط دستگاه ها به دست بیاورد را به صورت انیمیشن واقعی دربیاورد و نمایش حرکت هایی که آن فرد در خواب دیده بود را انجام دهد.

بخش مهم این تحقیق درباره آن بود که حرکت در رویاها می تواند سیگنال های واقعی را در عضلات بدنی که در حال خواب است ایجاد کند. سیگنال هایی که به نظر می رسد مربوط به همان عضله ای باشد که در عالم رویا، متناظر همان به صورت ذهنی استفاده شده است. البته حرکت بدن در خواب که بدن در حالت فلج عضلات است به طور واضح دیده نمی شود و منظور فقط حرکات خیلی خفیف و تغییر سطح الکتریکی در فیبرهای موجود در عضلات است. مثلا اگر کسی در خواب ببیند که راه می رود یا می دود سیگنال هایی از مغز به سمت پاها می رود و انقباض های کمی ایجاد می شود. برای ثبت این حرکت خفیف در بدن از دستگاه الکترومیوگرافی یا EMG استفاده می شود. وقتی اطلاعات ثبت شده توسط EMG از حرکات بدن در خواب جمع آوری شد نرم افزارها می توانند آنها را شبیه سازی کنند و فیلمی از آنچه که فرد در خواب دیده است را بسازند.

از این روش در سال ۲۰۱۶ در دانشگاه تگزاس-آوستین در بخش عصب شناسی شناختی به سرپرستی David Schnyer برای شبیه سازی خواب دو نفر استفاده شد. آنها هر کدام یک شب در آزمایشگاه خوابیدند. سیگنال های EMG از عضلات چهارسر راست و چپ پاها و ناحیه سه سر بازوها و چانه جمع آوری شدند. سیگنال های EOG هم حرکات چشم را ثبت می کرد. اطلاعات به نرم افزار OpenSim داده شد تا حرکات ساده دست و پا و چشم به صورت تصویر دربیاید. بعد از آن هم توسط برنامه های دیگر، شکل کامل تری به دست آمد. برای اینکه یک انیمیشن سه بعدی که بتوان آن را به خوبی مشاهده کرد تولید کرد از SceneKit استفاده شد. فیلم ساخته شده در لینک زیر (البته ف.یلتر است)

لینک فیلم

این پروژه شروعی کوچک است به سمت انیمیشن کردن خواب ها و رویاهای واقعی که می بینیم. فعلا در مرحله ای هستیم که حرکات نامحسوس بدن در رویاها را بتوان شبیه سازی کرد. اینکه رویابیننده چه چیزهایی را در خواب مشاهده می کند پروژه ای است که پیاده کردن آن بسیار مشکل تر است و بعید است در آینده ای نزدیک شاهد آن باشیم.