نظریه سایه یونگ و نارسیستها

در این مقاله در مورد این بحث می شود که چگونه نارسیست ها یا افراد خوشیفته می توانند بخش تاریک درون ما که همان سایه از نظر یونگ است را نمایان کنند.

کارل یونگ، سایه را چیزی می داند که مجموع مواردی است که ما آنها را در مورد خود قبول نمی کنیم و سعی می کنیم آنها را نپذیریم. در واقع بخش مخفی و سرکوب شده شخصیت ما است که سعی داریم به طور آگاهانه یا ناخودآگاه آن را نادیده بگیریم تا از وجود آنها احساس شرم یا گناه نکنیم. متاسفانه سایه حتی با وجود تلاش های ما، چهره زشت خود را نشان می دهد مخصوصا اگر با یک فرد خوشیفته یا نارسیست در ارتباط باشیم.

ایجاد رابطه با یک نارسیست در ابتدا بسیار جذاب و شیرین است زیرا آنها با چرب زبانی می توانند به راحتی در عمق دل ما نفوذ کنند. آنها ظاهرا شجاع، فریبنده، جذاب و دلسوز هستند. کم کم ممکن است باورمان شود که آنها شاهزاده نجات ما هستند. متاسفانه دوران رابطه طلایی با یک نارسیست چندان به طول نمی انجامد و کم کم هم از بین نمی رود. معمولا این دوران طلایی در عرض یک شب تبدیل به تاریک ترین روزگار ممکن می شود.

اما چرا این اتفاق رخ می دهد؟ در حالی که ما سعی می کنیم با آنها صمیمی شویم ممکن است به طور ناخواسته زخم های کهنه آنها را بیدار کنیم تا به تصور خود آنها را کمک کنیم. افراد نارسیست از اینکه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار بگیرند و کسی فکر کند آنها آسیب پذیرنده و ناکامل هستند متنفرند. بنابراین آنها ما را طرد کرده، اهمیت کمتری داده، تماس ها را جواب نمی دهند و رابطه خود را سرد می کنند و فاصله می گیرند.

این واکنش آنها می تواند باعث سردرگمی، عدم امنیت، احساس طرد شدن و ناراحتی ما شود. اگر به آنها وابسته شده باشیم سعی می کنیم هر طور شده آنها را به سمت خود باز گردانیم. این اقدام ما از نظر آنها رفتاری مشمئز کننده است. بنابراین آنها شدیدا منظوردار، شیطانی و آزار دهنده شده و بیشتر ما را طرد می کنند. هر چه قدر برای دستیابی مجدد به آنها تلاش کنیم بیشتر به سوژه خنده در نگاه آنها تبدیل می شویم.

از انجا که نارسیست ها خیلی بی پروا سعی می کنند از خودشان دفاع کنند بنابراین ما هم کنترل خود را از دست داده و با روش هایی که فکرش را هم نمی کردیم به مبارزه با آنها پرداخته و انتقام خود را می گیریم. در این حالت ما وارد وضعیت نفرت و ناامیدی می شویم و واکنش های رفتاری ما که توسط شخص نارسیست برانگیخته شده بسیار ترسناک و عجیب می شود. ما چیزی می گوییم و رفتارهایی نشان می دهیم که هیچ وقت فکرش را هم نمی کردیم. سپس ممکن است از خود بپرسید که “چرا من این گونه شده ام؟ من این طوری نبوده ام و انگار خودم نیستم”. بله این خود واقعی شما نیست بلکه سایه شما است، بخشی که تنها وقتی بیدار می شود که در موقعیت مرگ و زندگی قرار گرفته باشیم.

وقتی در یک رابطه مخرب با فردی نارسیست یا خودشیفته هستیم معمولا با قضیه بقا و اینکه چگونه ثبات اخلاقی و عاطفی و عقلانی خود را در شرایط سخت حفظ کنیم رو به رو هستیم. نارسیست ها به خوبی می دانند کدام دکمه را فشار دهند تا ما را ابتدا باارزش و خاص نشان دهند ولی بعدا به راحتی ناراحت و بی ارزش کنند.

این بازی ها باعث خستگی عاطفی و فیزیکی ما می شود. یک روز ما در کنار آنها در اوج ابرها هستیم و روز دیگر احساس می کنیم از عرش به فرش آمده ایم. این چرخه مدام تکرار می شود و گاهی مجبور می شویم رفتارهای نامناسبی نشان دهیم که در آخر منجر به خجالت، احساس گناه، اضطراب، خشم و حسادت ما می شود. از آنجا که به ما آموزش داده شده است که بخش سایه را سرکوب کنیم بنابراین نمی دانیم چگونه این واکنش ها و احساسات را کنترل کنیم. در نتیجه آنها ما را کنترل کرده و رفتارهایمان را شکل می دهند.

البته این موضوع تماما منفی نیست.

همه انسانها دارای جنبه های مثبت و منفی در شخصیت خود هستند ولی دوست ندارند همه آنها را قبول کنند. از آنجا که به ما یاد داده اند که احساسات منفی به خاطر اینکه مغایر با اصول اجتماعی هستند نباید بروز پیدا کنند بنابراین آنها را انکار و سرکوب می کنیم. ولی آنها جایی نمی روند و از درون، ما را می خورند. عواطف مثبت و منفی، دو روی یک سکه هستند بنابراین بی فایده است اگر بگوییم بعد تاریکی نداریم. یکی از نکات مثبت ایجاد رابطه با افراد نارسیست این است که آنها ما را از این بخش های تاریک وجودمان که از افکار و احساسات منفی و نامطلوب تشکیل شده آگاه می کنند.

وقتی ما از چیزی آگاه شویم آن را می شناسیم و وجودش را تایید می کنیم و اجازه می دهیم به صورت مثبت و غیر مخرب بروز پیدا کند. وقتی بخش سایه ما را تهدید و کنترل نکند در این صورت می توانیم به لحاظ شخصیتی رشد پیدا کنیم.