تحقیقات مختلف نشان داده است که مراقبه هایی که آگاهی در آن بر روی احساسات، افکار و یا عواطف متمرکز است باعث تغییراتی در فعالیت مغز در جهت افزایش شناخت خطا و اشتباهات می شود.
دکتر جف لین، روانشناس از دانشگاه میشیگان تحقیقی را در این زمینه به کمک برگزاری یک جلسه مراقبه هدایت شده یا guided meditation انجام داده است و تفاوت های زیادی را در فعالیت مغز کسانی که مراقبه کرده بودند را نسبت به افراد عادی دیگر در بخش تشخیص خطا و اشتباهات مشاهده کرده است.
البته شیوه های مختلف مدیتیشن می تواند اثرات عصبی- شناختی گوناگونی داشته باشند. میزان تحقیقات در مورد رابطه بین مراقبه و جلوگیری از اشتباه هنوز کم بوده و موضوع مطالعاتی جدیدی است. نوعی از مراقبه که به عقیده دکتر لین می تواند در کاهش اشتباهات کمک کند مدیتیشنی است که شما توجه خود را به درون برده و به هر اتفاقی که داخل ذهن و بدن شما می افتد توجه می کنید. کافی است در جایی نشسته و توجه خود را به سفر ذهنی بدون دنبال کردن افکاری که برمی خیزد ببرید.
برای این تحقیق، ۲۰۰ نفر داوطلب انتخاب شده بودند تا ببینند مراقبه ای که گفته شد چه تاثیری در کاهش میزان اشتباهات و تشخیص سریع خطاها دارد. داوطلبان که هیچ وقت قبلا مراقبه نکرده بودند در یک جلسه مدیتیشن ۲۰ دقیقه ای حاضر شدند و در حالی که مشغول انجام مراقبه بودند فعالیت مغزی آنها توسط دستگاه EEG اندازه گیری شد. سپس آنها یک تست همراه با حواس پرتی را در کامپیوتر انجام دادند.
دستگاه EEG می تواند فعالیت مغز را در هر میلی ثانیه اندازه گیری کند بنابراین این محققان فعالیت دقیق عصبی را درست بعد از انجام خطا در مقایسه با زمانی که واکنش ها صحیح بودند اندازه گیری کردند. یک سیگنال عصبی درست نیم ثانیه بعد از اینکه خطا توسط مغز شناخته شد قابل تشخیص توسط دستگاه بود که مربوط به خطایابی آگاهانه است. افرادی که مراقبه کرده بودند تعداد این سیگنال های تشخیص خطا در آنها نسبت به کسانی که مراقبه نکرده بودند بالاتر بود.
همکار او دکتر جیسون موسر گفته است که اگر ۲۰ دقیقه مراقبه این قدر توانسته است توانایی مغز را در بالا بردن توجه در مورد تشخیص خطا بالا ببرد پس اگر کسی به طور مرتب و روزانه مراقبه کند نتایج شگفت انگیز بیشتری می گیرد. این افراد دارای اعتماد به نفس بیشتری بوده و عملکرد ذهنی بالاتری در انجام کارهای روزمره خود دارند و میزان خطاهایی که در روز بر اثر اشتباهات ذهنی مرتکب می شوند کاهش می یابد.